قسمت اول مصاحبه اختصاصی کارشناسان امروز با غلامعلی روشناس رئیس کانون مازنداران

کارشناسان امروز- در روزگاری که اعتماد عمومی نیازمند بازسازی و نهادهای صنفی در جست‌وجوی کارآمدی بیشترند، برخی نهادها با جسارت قدم‌هایی رو به جلو برمی‌دارند و استانداردهای تازه‌ای در حکمرانی حرفه‌ای خلق می‌کنند. کانون کارشناسان رسمی دادگستری استان مازندران، یکی از این نمونه‌های کم‌نظیر است که با انتشار کامل صورت‌های مالی و پیگیری سیاست‌های مشارکت‌محور، توجه جامعه کارشناسی را به خود جلب کرده است.

در گفت‌وگو با غلامعلی روشناس، رئیس هیئت‌مدیره این کانون، تلاش کردیم تا از نزدیک با رویکردها و تجربه‌های مدیریتی این کانون آشنا شویم، زمینه‌ها و موانع پیش‌روی این تحولات را بشناسیم و الگوهای موفق قابل تعمیم به دیگر استان‌ها را بازشناسی کنیم. این مصاحبه تلاشی است برای بازتاب اقدامات الهام‌بخش و کمک به گفت‌وگوی ملی میان کانون‌های سراسر کشور پیرامون شفافیت، پاسخگویی و مشارکت حرفه‌ای.

گفت‌وگو با غلامعلی روشناس، رئیس هیئت مدیره کانون کارشناسان رسمی دادگستری مازندران ( قسمت اول )

* کانون مازندران، نخستین کانونی است که گزارش‌های مالی خود را به‌صورت کامل و همراه با یادداشت‌های توضیحی منتشر می‌کند. چه انگیزه‌ای پشت این تصمیم وجود داشت؟

– واقعیت این است که ما صرفاً به قانون عمل کردیم؛ قانونی که ما را ملزم به شفاف‌سازی می‌کند. اما فراتر از الزام قانونی، اعتقاد داریم وقتی نماینده اعضا هستیم، باید عملکردمان در معرض دید همان اعضا باشد. اگر اشکالی وجود دارد، اعضا باید بتوانند آن را بیان کنند. من نقد را امری ضروری و ارزشمند می‌دانم؛ چون یا کمک‌مان می‌کند اصلاح شویم، یا به ما نشان می‌دهد چه تعداد از اعضا از واقعیت‌های کانون بی‌اطلاع‌اند و در کجا نیاز به روشنگری داریم.

از مهم‌ترین آثار شفافیت، حذف زمینه‌های فرافکنی و ایجاد فضای مثبت درون‌سازمانی است. شفافیت، بهانه‌ها را می‌گیرد و اعتماد می‌آورد.

* در مسیر اجرای این رویکرد شفاف‌سازی، با مقاومتی هم مواجه شدید؟

– قطعاً. هرگاه بخواهید سنت‌های غیرشفاف را تغییر دهید، مقاومت وجود دارد. اما ما با همین نیت وارد هیئت مدیره شدیم؛ برای تغییر. از ۲۰ آبان که مسئولیت را پذیرفتیم، هر ماه با پرسنل کانون جلسه داریم و نظرات‌شان را می‌شنویم. تجربیات اجرایی پرسنل برای ما بسیار راهگشاست. وقتی مشکلات سیستم را از زبان آن‌ها بشنویم، هم رضایت اعضا بالا می‌رود، هم خدمات به ارباب‌رجوع بهبود پیدا می‌کند.

اعضا باعث شدند ما در این جایگاه باشیم؛ بنابراین باید در جریان امور قرار بگیرند. ما نمی‌توانیم رأی آن‌ها را بگیریم و بعد آن‌ها را نسبت به تصمیمات بی‌اطلاع نگه داریم. مشارکت ۱۶۰ نفر از اعضا در کمیسیون‌های مختلف، باعث شده همین افراد به سفیران اعتماد در میان سایر اعضا تبدیل شوند.

* واکنش اعضای کانون و جامعه حقوقی نسبت به انتشار این گزارش‌های شفاف چگونه بوده است؟

– ابتدا برخی مخالف شفاف‌سازی درآمدها بودند. اما ما گفتیم: بگذارید همکاران بدانند. وقتی درآمدها روشن باشد، فضا از بدبینی و حسادت فاصله می‌گیرد و به رقابت سالم می‌رسد. در حرفه ما، کار کارشناسی خوب خودش تبلیغ است. شفافیت موجب می‌شود اعضا برای ارتقای توانمندی خود تلاش کنند.

وقتی می‌بینند فرایند سالم است و پنهان‌کاری‌ای وجود ندارد، انگیزه‌ها نیز مثبت می‌شود. این‌گونه است که اگر کسی درآمد بالایی دارد، دیگران می‌گویند: “نوش جانش!” نه اینکه بدبینانه نگاه کنند.

* آیا این الگوی گزارش‌دهی مالی را به دیگر کانون‌های کشور نیز پیشنهاد کرده‌اید؟

– ما کار خارق‌العاده‌ای نکرده‌ایم، فقط وظیفه‌مان را انجام داده‌ایم. بدیهی است که اعضای کانون باید بدانند رئیس هیئت مدیره چقدر حقوق می‌گیرد. این موضوع حتی در دستورالعمل‌ها هم آمده است. اگر همه‌چیز قانونی و شفاف باشد، چرا باید از اطلاع اعضا واهمه داشت؟

البته شفافیت می‌تواند هزینه‌هایی هم داشته باشد. ممکن است بعضی افراد صرفاً با انگیزه‌های مالی برای کاندیداتوری ورود کنند. اما در کانون مازندران ارکان حقوق می‌گیرند و دیگر کار کارشناسی انجام نمی‌دهند. خود من، از زمانی که حقوق می‌گیرم، کار کارشناسی را کنار گذاشته‌ام. چون انگیزه ما از ورود به هیئت مدیره مالی نبوده است.